Een retarder komt vaak voor in gesprekken over onderwerpen zoals voertuigveiligheid en -efficiëntie. Voor eigenaren van vrachtwagens en andere zware voertuigen is het dan ook interessant om je te verdiepen in retarders en de voordelen die het gebruik ervan kunnen opleveren. In dit artikel vertellen we je meer over retarders en waarvoor je ze kunt gebruiken.
Een retarder is een innovatief remsysteem. Het is een systeem dat de snelheid vermindert door mechanische of elektrische weerstand te bieden aan de beweging van de wielen. De retarder voor een vrachtwagen is bedoeld om extra remkracht te bieden en de conventionele remmen te ontlasten. Dit kan vooral handig zijn bij het afdalen van steile hellingen of bij het remmen op hoge snelheden. Daarnaast vermindert het slijtage en voorkomt het dat de remmen oververhit raken. Hier komen we later nog op terug.
Een retarder zit op de versnellingsbak gemonteerd. In de retarder zitten twee schijven met tegengestelde propellervormige ribben, waarin olie zit. Op het moment dat je de retarder inschakelt, verhoog je de druk op die olie. Als gevolg hiervan gaan de schijven elkaar tegenwerken. Hoe hoger deze druk is, hoe groter het remvermogen en hoe meer de temperatuur oploopt.
Voor vrachtwagens biedt het gebruik van een retarder meerdere voordelen. Zoals we hierboven al kort benoemen, helpen retarders om de remmen te ontlasten. Retarders verdelen de remkracht en ontlasten de conventionele remmen, waardoor slijtage vermindert en de levensduur van de remmen verlengd wordt. Dit bespaart op lange termijn kosten. Daarnaast verbetert een retarder de veiligheid door extra remkracht te bieden. Op steile hellingen raken conventionele remmen namelijk snel overhit. Dit komt doordat je met veel gewicht veel van de remkracht vraagt.
Voordat we verder gaan over retarders, willen we je eerst wat vertellen over het verschil tussen een retarder en een motorrem. Een motorrem wordt ook wel de Jake Brake genoemd. Het gebruikt uitlaatgassen om tegendruk op te bouwen op de cilinders. Een retarder remt op de aandrijflijn.
Vrachtwagens en andere zware voertuigen hebben ieder hun eigen doel als het gaat om het vervoeren van goederen. Daarom bestaat er niet één soort retarder, maar zijn er verschillende soorten retarders die aansluiten bij het soort voertuig en het type lading dat het vervoert. Dit zijn de retarders:
De hydrodynamische retarder maakt gebruik van vloeistof (meestal olie) om remkracht te genereren. Deze is geïntegreerd in het remsysteem van de vrachtwagen. Ze bieden effectieve vertraging bij hogere snelheden en zijn vooral handig bij het afdalen van steile hellingen. Dit werkt als volgt: wanneer de bestuurder het rempedaal intrapt, wordt de olie door de retarder gepompt. Dit resulteert in wrijving en weerstand. De weerstand die hierbij ontstaat, vertraagt de rotatie van de wielen en vermindert zo de snelheid van het voertuig. Voorbeeld van een hydrodynamische retarder is de Voith retarder.
Een specifiek type hydrodynamische retarder is de intarder. Een intarder is deels geïntegreerd in de versnellingsbak, vandaar ook de naam ‘in’tarder. De intarder is compacter en neemt minder ruimte in de aandrijflijn in. Deze zijn vaak te vinden in moderne vrachtwagens die uitgerust zijn met automatische of geautomatiseerde transmissies.
Een elektromagnetische retarder werkt door middel van magnetische weerstand. Het bestaat uit een stator en een rotor die in de aandrijflijn zitten. Op het moment dat de bestuurder het rempedaal intrapt, wordt er elektrische stroom door de stator gestuurd, waardoor er een magnetisch veld wordt gecreëerd. Dit magnetische veld oefent weerstand uit op de rotor, waardoor de rotatie van de wielen wordt vertraagd en daarmee ook het voertuig. Elektromagnetische retarders zijn vooral geschikt voor stadsverkeer en lagere snelheden. Voorbeeld van een elektromagnetische retarder is de Telma retarder. De Telma inductieremsystemen bestaan uit een vaste stator en een paar rotors die aan de aandrijfsas zijn bevestigd om ze te laten draaien.
Een elektrodynamische retarder maakt gebruik van elektrische energie om weerstand te bieden aan de beweging van de wielen. Dit werkt volgens hetzelfde principe als inductie. Wanneer de bestuurder zijn rempedaal intrapt, wordt door middel van een inductiesysteem de kinetische energie van het voertuig omgezet in elektrische energie. Vervolgens wordt deze elektrische energie omgezet in weerstandskracht, wat ervoor zorgt dat de wielen worden vertraagd. Elektrodynamische retarders zijn efficiënt en gemakkelijk te onderhouden.