Een wiellader is een zwaar voertuig dat gebruikt wordt in de bouw om materialen zoals zand, grind of puin te verplaatsen. Aan de voorkant van het voertuig zit een grote laadbak die omhoog en omlaag kan bewegen. De besturing van dit voertuig speelt hierin een belangrijke rol. Er zijn dan ook meerdere mogelijkheden als het gaat om de besturingssystemen van een wiellader. In dit artikel leggen we je meer uit over de besturingssystemen van een wiellader, met name over de joystick, full steering, CSS en CDC. Daarbij gaan we onderaan het artikel verder in welke machines er nog meer gebruik maken van deze besturingen.
Er zijn meerdere soorten besturingssystemen voor een wiellader. Elke besturingsoptie biedt specifieke voordelen die passen bij verschillende werkomstandigheden. Hier zijn enkele punten die invloed hebben op de keuze voor een besturingsoptie:
Aanpassen aan diverse werkomstandigheden: Wielladers worden in verschillende werkomstandigheden ingezet. Elke situatie vraagt om een andere mate van controle, snelheid en manoeuvreerbaarheid.
Stabiliteit: Het besturingssysteem heeft ook invloed op de stabiliteit van de machine tijdens het werken. Werkt de machine vooral op steile hellingen of ruw terrein, dan is er een andere manier van besturen nodig.
Comfort voor de gebruiker: Het werken op een wiellader kan soms fysiek vermoeiend zijn. Iedere besturingsoptie is ontworpen om de bestuurder te ontlasten en het comfort van de bestuurder te verbeteren.
Hieronder gaan we dieper in op de werking van de besturingssystemen die gebruikt worden bij een wiellader. We bespreken naast de werking ook de voordelen die de specifieke besturing biedt. Dit zijn de soorten systemen:
We beginnen met het besturen van een shovel door middel van een joystick. Moderne wielladers zijn vaak uitgerust met joystickbesturing voor nauwkeurige controle. In de machine zitten één of meerdere joysticks die het voertuig besturen en de bewegingen van de laadbak regelen. Het voordeel van een joystick is dat deze ideaal is voor het werken in krappe ruimtes. Daarnaast kunnen de besturing en bediening van de laadbak worden gecombineerd. Dit betekent dat de bestuurder zowel de richting van de machine als de laadbak kan regelen. Dit maakt het een veelzijdige keuze voor verschillende typen werk.
Een andere vorm van de joystick is de fingertipbesturing. De fingertipbesturing is een soort joystick die het mogelijk maakt om de machine met één hand te bedienen. Het bedieningspaneel is namelijk zo ingericht dat je met je vingertoppen gemakkelijk de laadbak kunt besturen.
Full steering, ook wel volledige besturing genoemd, houdt in dat het voertuig volledig wordt bestuurd via de stuurinrichting van de voor- en achterassen. Het full steering-systeem heeft meerdere voordelen. Wielladers met een full steering-systeem hebben vaak een knikbesturing. Een knikbesturing zorgt ervoor dat het voertuig in het midden kan buigen. Hierdoor heeft het voertuig minder ruimte nodig om te draaien. Een ander voordeel is de goede stabiliteit van de machine. Omdat de hele machine meedraait, verkleint dit de kans op kantelen bij scherpe bochten. Dit maakt ze dan ook zeer geschikt om te werken in smalle ruimtes of op terreinen waar een kleine draaicirkel vereist is.
Het Comfort Steering System (CSS) is een elektronisch systeem dat de besturing lichter en gemakkelijker maakt. Dit zorgt voor minder vermoeidheid voor de bestuurder. De stuurinrichting wordt automatisch aangepast aan de snelheid van het voertuig. Wanneer de machine langzaam rijdt, is de besturing erg licht. Op het moment dat de machine harder gaat rijden, wordt de besturing zwaarder. Dit zorgt voor meer stabiliteit en controle.
Het volgende besturingssysteem is ontworpen door Volvo zelf en wordt dus ook alleen gebruikt voor een wiellader van Volvo. Dit besturingssysteem heet Comfort Drive Control (CDC). Het bestaat uit een full steering en een joystick, wat ervoor zorgt dat de machine nog beter en nauwkeurig bestuurd kan worden. Het biedt zelfs voor een lange werkdag comfort aan.
Naast dat een wiellader werkt met verschillende besturingssystemen, maakt ook een graafmachine hier gebruik van. Een graafmachine gebruikt de joysticks. Hiervan zijn er meerdere aanwezig in het voertuig. Vaak heb je een linker- en een rechterjoystick. De rechter zorgt ervoor dat je de boom (giek) kunt bedienen. Door deze naar links te halen maak je de bak dicht, en door hem naar rechts te halen open je de bak. Als je de rechterjoystick omhoog en omlaag gaat de giek omlaag en omhoog. De linkerjoystick bedient de bak. Door omhoog en omlaag te bewegen beweeg je de bak omhoog en omlaag. Door de linkerjoystick naar links en rechts te bewegen, beweegt de hele cabine van links naar rechts.
Het meest gebruikte besturingssysteem is bij de bulldozer de joystick. Hiermee kan er preciezer worden gewerkt. In een bullzoder vind je een enkele joystick of een dubbele joystick. Een enkele joystick heeft alle functies om de bulldozer te besturen op één joystick. Een dubbele joystick zorgt ervoor dat de ene joystick bedoeld is voor de rijrichting en de andere joystick voor de bediening van de bulldozer.